Η υπηρεσία της Ψηφιακής Χαρτοθήκης αναπτύχθηκε στο πλαίσιο του έργου ΕΠΕΑΕΚ II «Αναβάθμιση Βιβλιοθήκης Πανεπιστημίου Αιγαίου» με τη συνεργασία του Εργαστηρίου Χαρτογραφίας και Συστημάτων Γεωγραφικών Πληροφοριών του Τμήματος Γεωγραφίας και της Βιβλιοθήκης του Πανεπιστημίου Αιγαίου. Η δημιουργία του υλικού της Ψηφιακής Χαρτοθήκης ξεκίνησε τον Σεπτέμβριο 2002 και ολοκληρώθηκε τον Φεβρουάριο 2005. Στη συνέχεια περιγράφονται οι ενέργειες που πραγματοποιήθηκαν για τη δημιουργία του υλικού αυτού.

Καταρχήν, αναζητήθηκαν παραδείγματα ψηφιακών χαρτοθηκών στο διαδίκτυο, με σκοπό να διαμορφωθεί μία εικόνα για τις υπάρχουσες ψηφιακές χαρτοθήκες και τον τρόπο οργάνωσης και παρουσίασής τους. Οι χαρτοθήκες που προέκυψαν χωρίστηκαν σε δύο βασικές κατηγορίες: τις στατικές και τις διαδραστικές ψηφιακές χαρτοθήκες.

Λαμβάνοντας υπόψη τη διαθέσιμη τεχνική υποδομή, αποφασίστηκε η πρώτη μορφή της ψηφιακής χαρτοθήκης που θα αναπτυσσόταν στο πλαίσιο του έργου να είναι στατική. Στο μέλλον, εφόσον υπάρξει η κατάλληλη τεχνική υποδομή, είναι δυνατόν οι υπάρχοντες στατικοί χάρτες να μετατραπούν σε διαδραστικούς.

Ο επόμενος στόχος ήταν να προσδιοριστούν οι θεματικές περιοχές των χαρτών, ώστε να καλύπτουν τις εκπαιδευτικές και ερευνητικές ανάγκες της Ακαδημαϊκής Κοινότητας του Πανεπιστημίου Αιγαίου. Για τον λόγο αυτό απεστάλη στους διδάσκοντες ένα ερωτηματολόγιο, στο οποίο τους ζητήθηκε να καταγράψουν τις ανάγκες τους σε χάρτες και να δηλώσουν για ποιους από αυτούς διέθεταν τα αναγκαία πρωτογενή δεδομένα. Επίσης, τους απεστάλη ένας κατάλογος με τα διαθέσιμα πρωτογενή δεδομένα του Εργαστηρίου Χαρτογραφίας και Συστημάτων Γεωγραφικών Πληροφοριών του Πανεπιστημίου Αιγαίου, ώστε να μπορούν να επιλέξουν μέσα από αυτόν. Τέλος, τα αποτελέσματα των ερωτηματολογίων συμπληρώθηκαν με προσωπικές συνεντεύξεις με τους διδάσκοντες. Με το πέρας της παραπάνω διαδικασία προέκυψε η ανάγκη για δημιουργία 82 χαρτών που κάλυπταν τις ανάγκες των διδασκόντων/διδασκουσών.

Δημιουργήθηκε μία βάση δεδομένων, στην οποία κατηγοριοποιήθηκαν οι χάρτες αυτοί με βάση το θέμα τους, το χωρικό τους πλαίσιο και την ύπαρξη ή όχι ψηφιακών και αναλογικών πρωτογενών δεδομένων για τη δημιουργία τους.

Ως πρώτη προτεραιότητα τέθηκε η σύνθεση των χαρτών για τους οποίους υπήρχαν διαθέσιμα δεδομένα. Στις περιπτώσεις που τα δεδομένα αυτά δεν είχαν την απαιτούμενη μορφή, έγινε η απαραίτητη επεξεργασία τους. Με τον τρόπο αυτό, δημιουργήθηκαν 26 θεματικοί χάρτες.

Κατόπιν, αναζητήθηκαν στοιχεία για τους χάρτες για τους οποίους δεν υπήρχαν διαθέσιμα δεδομένα. Η κύρια πηγή αναζήτησης των δεδομένων ήταν το διαδίκτυο. Τα δεδομένα αυτά ελέγχθηκαν διεξοδικά για την αξιοπιστία τους και μορφοποιήθηκαν κατάλληλα ώστε να ακολουθήσει η σύνθεση των χαρτών. Από τη διαδικασία αυτή και μέχρι την ολοκλήρωση του έργου δημιουργήθηκαν επιπλέον 29 θεματικοί χάρτες.

Αποτέλεσμα όλου του έργου ήταν η δημιουργία 55 θεματικών χαρτών, οι οποίοι προβάλλονται σε αρχική φάση από την ιστοσελίδα της ψηφιακής χαρτοθήκης, που δημιούργησε η ομάδα Τεχνικής Υποστήριξης της Βιβλιοθήκης.

ΔΟΡΥΦΟΡΙΚΟΙ ΧΑΡΤΕΣ

1. ΔΟΡΥΦΟΡΙΚΟΣ ΧΑΡΤΗΣ ΒΟΡΕΙΟΥ ΑΙΓΑΙΟΥ
2. ΔΟΡΥΦΟΡΙΚΟΣ ΧΑΡΤΗΣ ΚΟΡΙΝΘΙΑΣ
3. ΔΟΡΥΦΟΡΙΚΟΣ ΧΑΡΤΗΣ ΛΕΣΒΟΥ
4. ΔΟΡΥΦΟΡΙΚΟΣ ΧΑΡΤΗΣ ΡΟΔΟΥ
5. ΔΟΡΥΦΟΡΙΚΟΣ ΧΑΡΤΗΣ ΑΣΙΑΣ
6. ΔΟΡΥΦΟΡΙΚΟΣ ΧΑΡΤΗΣ ΑΦΡΙΚΗΣ
7. ΔΟΡΥΦΟΡΙΚΟΣ ΧΑΡΤΗΣ Β. ΑΜΕΡΙΚΗΣ
8. ΔΟΡΥΦΟΡΙΚΟΣ ΧΑΡΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ
9. ΔΟΡΥΦΟΡΙΚΟΣ ΧΑΡΤΗΣ ΕΥΡΩΠΗΣ
10. ΔΟΡΥΦΟΡΙΚΟΣ ΧΑΡΤΗΣ Ν. ΑΜΕΡΙΚΗΣ
11. ΔΟΡΥΦΟΡΙΚΟΣ ΧΑΡΤΗΣ ΩΚΕΑΝΙΑΣ
12. ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΣ ΔΟΡΥΦΟΡΙΚΟΣ ΧΑΡΤΗΣ

ΠΟΛΙΤΙΚΟΙ ΧΑΡΤΕΣ

1. ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΕΣ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΕΣ ΕΛΛΑΔΑΣ
2. ΟΔΙΚΟ & ΣΙΔΗΡΟΔΡΟΜΙΚΟ ΔΙΚΤΥΟ ΕΛΛΑΔΑΣ

ΓΕΩΛΟΓΙΚΟΙ-ΓΕΩΜΟΡΦΟΛΟΓΙΚΟΙ ΧΑΡΤΕΣ

1. ΓΕΩΜΟΡΦΟΛΟΓΙΚΟΣ ΧΑΡΤΗΣ ΛΕΣΒΟΥ
2. ΓΕΩΜΟΡΦΟΛΟΓΙΚΟΣ ΧΑΡΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ
3. ΓΕΩΜΟΡΦΟΛΟΓΙΚΟΣ ΧΑΡΤΗΣ ΜΕΣΟΓΕΙΟΥ
4. ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΣ ΣΕΙΣΜΟΤΕΚΤΟΝΙΚΟΣ ΧΑΡΤΗΣ
5. ΥΔΡΟΓΡΑΦΙΚΟΣ ΧΑΡΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ

ΦΥΣΙΚΟΙ-ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΟΙ ΧΑΡΤΕΣ

1. ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΓΕΩΓΡΑΦΙΚΗ ΚΑΤΑΝΟΜΗ ΒΛΑΣΤΗΣΗΣ
2. ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΓΕΩΓΡΑΦΙΚΗ ΚΑΤΑΝΟΜΗ ΚΛΙΜΑΤΙΚΩΝ ΤΥΠΩΝ
3. ΓΕΩΓΡΑΦΙΚΗ ΚΑΤΑΝΟΜΗ ΤΗΣ ΒΛΑΣΤΗΣΗΣ ΣΤΗΝ ΕΥΡΩΠΗ
4. ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΚΑΤΑΝΟΜΗ ΒΡΟΧΟΠΤΩΣΕΩΝ
5. ΚΑΤΑΝΟΜΗ ΒΡΟΧΟΠΤΩΣΕΩΝ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ
6. ΚΑΤΑΝΟΜΗ ΤΗΣ ΘΕΡΜΟΚΡΑΣΙΑΣ ΤΟΝ ΙΑΝΟΥΑΡΙΟ ΤΟΥ 2005 ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ
7. ΚΑΤΑΝΟΜΗ ΤΗΣ ΘΕΡΜΟΚΡΑΣΙΑΣ ΤΟΝ ΙΟΥΛΙΟ ΤΟΥ 2004 ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ
8. ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΚΑΤΑΝΟΜΗ ΤΗΣ ΘΕΡΜΟΚΡΑΣΙΑΣ ΤΟΥ ΑΕΡΑ (ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 2005)
9. ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΚΑΤΑΝΟΜΗ ΤΗΣ ΘΕΡΜΟΚΡΑΣΙΑΣ ΤΟΥ ΑΕΡΑ (ΙΟΥΛΙΟΣ 2004)
10. ΣΗΜΑΝΤΙΚΕΣ ΦΥΣΙΚΕΣ ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΕΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ

ΚΟΙΝΩΝΙΚΟ-ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΙ ΧΑΡΤΕΣ

1. ΑΚΑΘΑΡΙΣΤΟ ΕΘΝΙΚΟ ΠΡΟΪΟΝ (ΑΕΠ) ΚΑΤΑ ΤΟΜΕΑ ΓΙΑ ΤΑ ΕΤΗ 1981, 1991 & 1994
2. ΑΚΑΘΑΡΙΣΤΟ ΕΘΝΙΚΟ ΠΡΟΪΟΝ (ΑΕΠ) ΤΩΝ ΝΟΜΩΝ ΓΙΑ ΤΑ ΕΤΗ 1981, 1991 & 1994
3. ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΙΚΕΣ ΑΞΙΕΣ ΣΤΗΝ ΠΟΛΗ ΤΗΣ ΜΥΤΙΛΗΝΗΣ
4. ΓΕΩΓΡΑΦΙΚΗ ΚΑΤΑΝΟΜΗ ΤΟΥ ΠΛΗΘΥΣΜΟΥ ΤΗΣ ΓΗΣ
5. ΓΗΡΑΝΣΗ ΤΟΥ ΠΛΗΘΥΣΜΟΥ ΤΩΝ ΝΟΜΩΝ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ ΓΙΑ ΤΑ ΕΤΗ 1951, 1971 & 2001
6. ΔΙΑΧΡΟΝΙΚΗ ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΗΣ ΑΝΕΡΓΙΑΣ ΤΩΝ ΓΕΩΓΡΑΦΙΚΩΝ ΔΙΑΜΕΡΙΣΜΑΤΩΝ ΓΙΑ ΤΑ ΕΤΗ 1988, 1990, 1992, 1994, 1996, 1998 & 2000
7. ΔΙΑΧΡΟΝΙΚΗ ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΗΣ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗΣ ΣΤΟΥΣ ΝΟΜΟΥΣ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ ΚΑΤΑ ΤΟΜΕΑ ΓΙΑ ΤΙΣ ΔΕΚΑΕΤΙΕΣ 1971, 1981 & 1991
8. ΔΙΑΧΡΟΝΙΚΗ ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΗΣ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗΣ ΤΩΝ ΓΕΩΓΡΑΦΙΚΩΝ ΔΙΑΜΕΡΙΣΜΑΤΩΝ ΓΙΑ ΤΑ ΕΤΗ 1988, 1990, 1992, 1994, 1996, 1998 & 2000
9. ΔΙΑΧΡΟΝΙΚΗ ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΗΣ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗΣ ΤΩΝ ΝΟΜΩΝ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ ΓΙΑ ΤΙΣ ΔΕΚΑΕΤΙΕΣ 1971, 1981 & 1991
10. ΔΙΑΧΡΟΝΙΚΗ ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΗΣ ΣΥΝΘΕΣΗΣ ΤΟΥ ΠΛΗΘΥΣΜΟΥ ΤΩΝ ΝΟΜΩΝ ΓΙΑ ΤΙΣ ΔΕΚΑΕΤΙΕΣ 1971, 1981 & 1991
11. ΔΙΑΧΡΟΝΙΚΗ ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΟΥ ΠΛΗΘΥΣΜΟΥ ΤΩΝ ΓΕΩΓΡΑΦΙΚΩΝ ΔΙΑΜΕΡΙΣΜΑΤΩΝ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ ΓΙΑ ΤΟ ΧΡΟΝΙΚΟ ΔΙΑΣΤΗΜΑ 1951-2001
12. ΚΑΤΑ ΚΕΦΑΛΗΝ ΑΚΑΘΑΡΙΣΤΟ ΕΘΝΙΚΟ ΠΡΟΪΟΝ ΤΩΝ ΝΟΜΩΝ ΓΙΑ ΤΑ ΕΤΗ 1981, 1991 & 1994
13. ΚΑΤΑ ΚΕΦΑΛΗΝ ΚΑΤΑΝΑΛΩΣΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΑΝΑ ΚΡΑΤΟΣ ΓΙΑ ΤΟ ΕΤΟΣ 1997
14. ΠΑΡΑΓΩΓΙΚΟΤΗΤΑ ΑΝΑ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΟ ΚΑΤΑ ΤΟΜΕΑ ΓΙΑ ΤΙΣ ΔΕΚΑΕΤΙΕΣ 1981 & 1991
15. ΠΛΗΘΥΣΜΙΑΚΗ ΠΥΚΝΟΤΗΤΑ ΤΩΝ ΝΟΜΩΝ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ ΓΙΑ ΤΟ ΕΤΟΣ 2001
16. ΠΛΗΘΥΣΜΟΣ ΤΩΝ ΝΟΜΩΝ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ ΚΑΤΑ ΤΟ 1951
17. ΠΛΗΘΥΣΜΟΣ ΤΩΝ ΝΟΜΩΝ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ ΚΑΤΑ ΤΟ 1961
18. ΠΛΗΘΥΣΜΟΣ ΤΩΝ ΝΟΜΩΝ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ ΚΑΤΑ ΤΟ 1971
19. ΠΛΗΘΥΣΜΟΣ ΤΩΝ ΝΟΜΩΝ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ ΚΑΤΑ ΤΟ 1981
20. ΠΛΗΘΥΣΜΟΣ ΤΩΝ ΝΟΜΩΝ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ ΚΑΤΑ ΤΟ 1991
21. ΠΛΗΘΥΣΜΟΣ ΤΩΝ ΝΟΜΩΝ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ ΚΑΤΑ ΤΟ 2001
22. ΠΟΣΟΣΤΙΑΙΑ ΚΑΤΑΝΟΜΗ ΣΥΝΘΕΣΗΣ ΤΟΥ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΥ ΠΛΗΘΥΣΜΟΥ ΤΩΝ ΓΕΩΓΡΑΦΙΚΩΝ ΔΙΑΜΕΡΙΣΜΑΤΩΝ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ ΓΙΑ ΤΟ ΕΤΟΣ 2001
23. ΠΟΣΟΣΤΙΑΙΑ ΚΑΤΑΝΟΜΗ ΤΗΣ ΣΥΝΘΕΣΗΣ ΤΟΥ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΥ ΠΛΗΘΥΣΜΟΥ ΤΩΝ ΝΟΜΩΝ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ ΓΙΑ ΤΟ 2001
24. ΠΟΣΟΣΤΟ ΑΥΞΗΣΗΣ ΤΟΥ ΚΑΤΑ ΚΕΦΑΛΗΝ ΑΕΠ ΑΝΑ ΚΡΑΤΟΣ ΓΙΑ ΤΟ ΕΤΟΣ 1999
25. ΣΥΝΘΕΣΗ ΤΟΥ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΥ ΠΛΗΘΥΣΜΟΥ ΤΩΝ ΓΕΩΓΡΑΦΙΚΩΝ ΔΙΑΜΕΡΙΣΜΑΤΩΝ ΓΙΑ ΤΟ ΕΤΟΣ 2001
26. ΣΥΝΘΕΣΗ ΤΟΥ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΥ ΠΛΗΘΥΣΜΟΥ ΤΩΝ ΝΟΜΩΝ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ ΓΙΑ ΤΟ ΕΤΟΣ 2001

Όλοι οι χάρτες είναι εν δυνάμει αξιοποιήσιμοι και για την υποστήριξη του διαδραστικού περιβάλλοντος της ψηφιακής χαρτοθήκης μελλοντικά. Ενδεικτικά δημιουργήθηκαν οι ακόλουθοι διαδραστικοί χάρτες:

Από το 2006 με την ολοκλήρωση της Πύλης της Βιβλιοθήκης, η Ψηφιακή Xαρτοθήκη ενσωματώθηκε στην Πύλη ώστε να παρέχει στους συνδεόμενους χρήστες φιλική και εύχρηστη διεπαφή και ένα σύνολο εξατομικευμένων υπηρεσιών με βάση τον βαθμό πρόσβασης, τα χαρακτηριστικά και την ιδιότητα του.

Στη σύνθεση κάθε θεματικού χάρτη, που περιλαμβάνει τα στάδια της συλλογής των δεδομένων, της επεξεργασίας των δεδομένων και τη σύνθεση του χάρτη υπήρξε συνεργασία μεταξύ της ομάδας υλοποίησης της Ψηφιακής Χαρτοθήκης και του αντίστοιχου υπεύθυνου διδάσκοντα που ζήτησε τον εκάστοτε χάρτη.

Η ομάδα υλοποίησης των χαρτών αποτελείται από:

• τον κ. Νικόλαο Σουλακέλλη, Καθηγητή του Τμήματος Γεωγραφίας του Πανεπιστημίου Αιγαίου, Υπεύθυνο του Εργαστηρίου Χαρτογραφίας και Γεωπληροφορικής
• την κ. Δημητριάδου Χριστίνα, Γεωγράφο και Υπεύθυνη της ηλεκτρονικής υπηρεσίας της Ψηφιακής Χαρτοθήκης στη Βιβλιοθήκη
• τον κ. Βασίλειο Κακούρη, Γεωγράφο και Συνεργάτη της Βιβλιοθήκης στο πλαίσιο του έργου ΕΠΕΑΕΚ ΙΙ "Αναβάθμιση Βιβλιοθήκης Πανεπιστημίου Αιγαίου"

Ο σχεδιασμός και η ανάπτυξη του δικτυακού τόπου για την προβολή των στατικών ψηφιακών χαρτών πραγματοποιήθηκε από την ομάδα Τεχνικής Υποστήριξης της Βιβλιοθήκης.